İhtiyaç kavramı her birimize farklı şeyler çağrıştırmaktadır. Kimimiz için okula giderken bulunamayan kıyafetler, kimimiz için yeni bir çanta kimimiz içinse iyi bir dost...Her birimizin hayatında farklı şekillenen bu kavramın eğitim yolculuğundaki karşılığına bakacağız bugün hep beraber. Öğretim sürecinde ihtiyaç neye karşılık gelmektedir ve türleri var mıdır?
Öğrenme sürecini başlatan asıl sebebin, öğreneceğimiz şeye, edineceğimiz bilgiye duyduğumuz ihtiyaç ve buna paralel olarak gelişen merakımız olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla öğrenim süreçlerinde de büyük rolü olan ihtiyaçları daha yakından bilirsek o kadar verimli öğrenme süreçleri geçiririz.
İhtiyaç kavramını açıklayacak olursak; Elde ettiğimiz başarılar ile bizden beklenen yani yapmamız gereken, ulaşmamız gerekenler arasındaki farklardır. Ve bu fark ne kadar büyükse,o şeye duyulan ihtiyaç daha fazladır.
Bir örnekle daha iyi açıklamak gerekirse; ulaşmanız gereken bir yer olduğunu ve oraya gitmek üzere yola çıktığınızı varsayalım. Mola verdiğiniz nokta elde ettiğiniz başarınızdır ve ulaşmanız gereken yere gidebilmek için daha yol kat etmeniz gerekmektedir. Kalan yol ne kadar fazla ise, yolculukta geçen süreniz o kadar fazla olacaktır. İşte burada yolculukta geçecek olan süre ihtiyaçlarımızdır.
İhtiyaç değerlendirmesi, planlanması ve düzenlenmesinde altı ihtiyaç türü kullanılır.(Burton&Meril,1991)
1.Normatif İhtiyaçlar(Normative Needs):
Önceden belirlenen bir norm, bir alt sınır ile başarılarımız arasındaki fark bize normatif ihtiyacı verir. Ehliyet sınavının teorik kısmı için belirlenen bir alt sınır vardır örneğin. Bu alt sınırın altında kalıyorsak eğer, aldığımız puan ile alt sınır puan arasındaki fark normatif ihtiyaçtır.
2.Karşılaştırmalı İhtiyaçlar(Comparative Needs):
Normatif ihtiyaçlar gibi burada da hedef kitle dış bir etmen ile karşılaştırılmaktadır. Ancak burada karşılaştırılan şey sabit bir sınırdan ziyade, aynı koşullarda bir başarı elde eden başka bir gruptur. Örneğin; ilkokul yıllarımızda seviye tespit sınavlarına girerdik ve bu sınavların sonucunda kendi sınıfımız ile yan sınıfların başarı düzeylerini kıyaslardık. Ve en çok başarı elde eden grup cuma günü törende tebrik edilirdi. İşte burada karşılaştırmalı ihtiyaç mevcuttur.
3.Hissedilen İhtiyaçlar(Felt Needs):
Hissedilen ihtiyaçlar birey tarafından hissedilenlerdir. Bireyin kendi yeterlilikleri ve istekleriyle hedeflediği rota için gereken yeterlilikler arasındaki farktır.Örnek verilecek olursa; programlama öğrenmek isteyen bir birey öncelikli olarak problem çözme yeteneği kazanmalıdır. Kişinin programlama adına öğrenmesi gereken bu beceri ile kendi becerileri arasında hissettiği fark, hissedilen ihtiyacı oluşturacaktır.
4.İfade Edilen İhtiyaçlar(Expressed Needs):
Bradshaw (1972) ifade edilen bir ihtiyacı, hissedilen ihtiyaçların eyleme dönüştürülmüş hali olarak tanımlar. Yani; bir şeye ihtiyaç duyan birey bu eksikliğini gidermek üzere adımlar atmaya başlamıştır. Bir önceki örneğimiz üzerinden gidersek eğer, programlama öğrenmek isteyen bireyin temel programlama dersi veren bir kurumdan ders almak üzere kayıt olmasını bu ihtiyaca örnek verebiliriz.
5.Önceden Tahmin Edilen-Geleceğe İlişkin İhtiyaçlar(Anticipated or Future Needs):
Gelecekte ihiyaç duyabileceğimize inandığımız şeyler, tahmin edilen ihtiyaçlarımızı oluşturur. Yine aynı örnekten devam edelim. Programlama becerisini geliştirmek adına ders almaya başlayan birey, bu kez iyi bir programcı olabilmek adına birden fazla programlama dili bilmesi gerektiğini düşünecektir. Geleceğe dönük olarak birden fazla dil öğrenmeyi hedefleyecektir.
6.Acil İhtiyaçlar(Critica Incident Needs):
Bu tip ihtiyaçlar ise başımıza gelen beklenmedik herhangi bir sorun sonucu, öngörülmemiş bir şekilde karşımıza çıkmaktadırlar. Örneğimizdeki bireyin programlama dersine giderken bilgisayarını düşürerek kırması, acil bir bilgisayar ihtiyacının doğmasına sebep olacaktır.
Kaynakça:
Yazı içerisinde kullanılan resimler;http://www.freepik.com/Kapak resmi;https://pixabay.com/
Ogta.net adresinden bilgi edinilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder