Etrafımızda gördüğümüz varlıkların, zihnimizde edindikleri yere kavram adını veriyoruz. Zihnimizde her bir varlığı bir kavram olarak zihinsel şemalarımıza yerleştirerek aralarında bağlantılar kuruyoruz. Kavramlar da kendi içlerinde türlere ayrılıyor elbette. Kavramlar ve türleri bu haftaki yazımın konusunu oluşturacak.
Kavram, nesnelerin ya da olayların ortak özelliklerini kapsayan ve bir ortak ad altında toplayan genel tasarımdır.(Vikipedi)
Kavramlar türlerine göre incelenecek olursa çok çeşitlilik göstermektedirler.
Somut Kavramlar
Beş duyu organımız ile algılayabildiğimiz ve bu sayede anlamlandırdığımız varlıklar somut kavramlardır. Somut kavramlar direkt olarak bir varlığı anlatırlar.
Soyut Kavramlar
Belirli özellikleri ifade eden kavramlardır. Mutluluk, hüzün, şaşkınlık vb. gibi kavramları bunlara örnek olarak verebiliriz.
Nesnel kavramlar
Çevremizde bulunan nesneleri sınıflandırmak için kullandığımız kavramlardır. Araba, ev vb. gibi kavramlar nesnel kavramlara örnektir.
İlişkisel Kavramlar
Kavramlar arasındaki ilişkileri tanımlayarak açıklayabilmek için kullandığımız kavramlardır. Fizik dersinde kullandığımız sürtünme, itme-çekme, kuvvet gibi terimler ilişkisel kavramlara örnek verilebilir.
Alt,Üst ve Bağlantılı Kavramlar
Bir önceki yazımda kavram haritalarından bahsetmiştim. Her kavramın beynimizde bazı diğer kavramlar ile ilişkilendirilerek yerleştirildiğini biliyoruz. Ve bu bağlantılar alt-üst kavramlar olarak yapılmaktadır. Örneğin üst kavramın insanlar olduğunu varsayalım. Bunun alt kavramları yaşlı insanlar, genç insanlar şeklinde olabilir. Bu şekilde yazılabilecek kavram basamaklarının en üstündeki kavram üst kavram, bununla ilişkilendirilen diğerleri de alt kavramlar olarka adlandırılabilir.
Kendiliğinden Olan ve Kendiliğinden Olmayan Kavramlar
Konuşmaya ilk başladığımız zamanlarda kediye 'miyav' , köpeklere 'hav hav' demişizdir hepimiz. İşte bunu gibi başka insanlardan duyarak öğrendiğimiz değil de kendi kendimize söylediğimiz kavramlar kendiliğinden olan kavramlardır.
Başkalarından duyarak öğrendiğimiz kavramlar ise kendiliğinden olmayan kavramlardır.
Günlük ve Bilimsel Kavramlar
Günlük hayatımızda çevremizdeki insanlardan duyarak beynimizde yer edinen, herkesten öğrenebileceğimiz kavramlar günlük kavramlardır. Bilimsel kavramları ise yalnızca okulda, eğitim aldığımız sürece öğrenebiliriz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder